4 października 2024r. w Dzienniku Ustaw opublikowana została nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z usuwaniem skutków powodzi. Jej zapisy wejdą więc w życie w sobotę. Nowelizacja przewiduje kilka form wsparcia dla przedsiębiorców dotkniętych powodzią. Oto na jakie wsparcie mogą liczyć:
Prawa pracownika poszkodowanego w trakcie powodzi
- Pracownicy poszkodowani w wyniku powodzi mają prawo do zwolnienia z pracy, aby zająć się usuwaniem skutków żywiołu. Zwolnienie to może trwać maksymalnie 20 dni i obejmuje także sytuacje, gdy pracownik pomaga bliskim lub osobom wspólnie zamieszkującym. W tym okresie pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia na wniosek pracownika.
- Pracodawca może otrzymać zwrot kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne pracownika z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Aby to zrobić, musi złożyć odpowiedni wniosek zawierający szczegóły o poniesionych kosztach i pracownikach, którym wypłacono wynagrodzenie. Oświadczenie musi być zgodne z prawdą, inaczej grozi odpowiedzialność karna.
- Pracownik z obszarów dotkniętych powodzią ma także możliwość uzyskania do 8 dni urlopu wypoczynkowego na własne żądanie lub częściowego obniżenia czasu pracy. Pracodawca nie może zmusić pracownika do pracy w nadgodzinach ani delegować go bez jego zgody, chyba że w grę wchodzą akcje ratunkowe. Obowiązki związane z badaniami lekarskimi i szkoleniami BHP mogą być czasowo zawieszone lub przeprowadzane online.
- Przepisy przewidują też specjalne rozwiązania dotyczące przedłużenia kadencji rad pracowniczych oraz zawieszenia terminów związanych z roszczeniami ze stosunku pracy.
Przepisy, dotyczące ograniczenia handlu w niedziele i święta
W obszarach dotkniętych powodzią nie obowiązuje zakaz handlu w niedziele w zakresie prac związanych z rozładowywaniem, przyjmowaniem i ekspozycją towarów pierwszej potrzeby. Pracownicy mogą być zaangażowani w te czynności, jednak wyjątek ten nie dotyczy niedziel, które są jednocześnie dniami świątecznymi.
Przepisy, dotyczące świadczeń z ubezpieczeń społecznych, emerytalnych lub dla osób niepełnosprawnych
W przypadku zniszczenia dokumentów na skutek powodzi, które są niezbędne do ustalenia świadczeń z ubezpieczeń społecznych, emerytalnych lub dla osób niepełnosprawnych, dopuszcza się wykorzystanie wszelkich dostępnych dokumentów oraz zeznań świadków. Pozwoli to na potwierdzenie okresów zatrudnienia, podstawy wymiaru świadczeń oraz stopnia niepełnosprawności, jak również określenie poziomu potrzeb wsparcia dla świadczeń wspierających.
Przepisy, dotyczące terminów w sprawach podatkowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych
Stronom postępowań zamieszkującym obszary dotknięte powodzią zawiesza się lub opóźnia terminy w sprawach podatkowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych. Terminy te zaczynają bieg na nowo lub kontynuują po 14 dniach od zakończenia okresu zawieszenia. Przepisy te dotyczą również kontroli podatkowej i celno-skarbowej.
Przepisy, dotyczące aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych
W ustawie przewidziano możliwość odbudowy zniszczonej infrastruktury, w tym miejsc pracy i rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych, a także finansowanie remontów szkół i przedszkoli. Fundusz Solidarnościowy będzie mógł wspierać te działania. Dodatkowo, istnieje możliwość (decyzją starosty) odroczenia lub umorzenia zobowiązań finansowych dla osób, które z powodu powodzi nie są w stanie ich spłacić.
Świadczenie interwencyjne dla przedsiębiorców
Od 5 października można składać wnioski o świadczenie interwencyjne, którego celem jest wsparcie w dalszym prowadzeniu działalności. Świadczenie może otrzymać przedsiębiorca, który na dzień 16 września 2024 r. prowadził działalność gospodarczą i poniósł szkodę polegającą na utracie, uszkodzeniu lub zniszczeniu, bezpośrednio w wyniku powodzi, składników materialnych przedsiębiorstwa niezbędnych do dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.
Warunkiem udzielenia pomocy jest zobowiązanie do prowadzenia działalności gospodarczej przez co najmniej 6 miesięcy od dnia otrzymania świadczenia interwencyjnego oraz do utrzymania poziomu zatrudnienia przez okres 6 miesięcy od dnia 16.09.2024 r.
Termin składania wniosków: od 5.10.2024 r. do 16 marca 2025 r.
Wniosek w formie interaktywnego formularza oraz instrukcja jego wypełnienia będzie dostępny na stronie www.zus.pl.
Dotacja dla organizatorów turystyki
Przedsiębiorca będący organizatorem turystyki może otrzymać z Funduszu Pomocowego z tytułu ogłoszenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanu klęski żywiołowej dotację, przy czym łączna wartość przyznanych dotacji nie może przekroczyć 20 % środków zgromadzonych na rachunku w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym. Warunkiem uruchomienia wypłat jest zawarcie informacji o dotacjach w komunikacie wydanym przez ministra właściwego do spraw turystyki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych.
Dofinansowania kosztów kształcenia młodocianych pracowników za okres ich usprawiedliwionej nieobecności w pracy spowodowanej powodzią
Pracodawcom, którzy zawarli z młodocianymi pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, okres czasowego ograniczenia lub czasowego zawieszenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, w którym występuje faktyczna niemożność świadczenia pracy przez młodocianego pracownika w związku z powodzią, wlicza się do okresu, za który przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianego pracownika.
Usprawiedliwiona nieobecność w pracy młodocianego pracownika z uwagi na powódź
W okresie czasowego ograniczenia lub czasowego zawieszenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty z uwagi na powódź, faktyczna niemożność świadczenia pracy przez młodocianego pracownika stanowi podstawę usprawiedliwienia nieobecności młodocianego pracownika w pracy i zaliczenie tego okresu do okresu przygotowania zawodowego u pracodawcy
Umorzenie środków na podjęcie działalności gospodarczej w formie spółdzielni socjalnej
Osoby niepełnosprawne, które uzyskały jednorazowe środki na podjęcie działalności w formie spółdzielni socjalnej na jednego członka założyciela spółdzielni lub na jednego członka przystępującego do spółdzielni socjalnej po jej założeniu, mogą wystąpić do starosty o umorzenie obowiązku zwrotu uzyskanych środków w całości lub w części wraz z odsetkami jeżeli, na skutek powodzi, członkostwo w spółdzielni socjalnej będzie krótsze niż odpowiednio 12 lub 24 miesiące.
Ponadto osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się ponownie o wsparcie którego dotyczyło umorzenie.
Umorzenie środków na utworzenie stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej
Uzyskane przez przedsiębiorstwo społeczne lub spółdzielnię socjalną środki na utworzenie stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej lub środki na finansowanie kosztów płacy osoby niepełnosprawnej mogą zostać umorzone w całości lub w części wraz z odsetkami , jeżeli miejsca pracy uległy zniszczeniu na skutek powodzi.
Ponadto przedsiębiorstwo społeczne lub spółdzielnia socjalna mogą ubiegać się ponownie o wsparcie którego dotyczyło umorzenie.
Zawieszenie terminów dla osób niepełnosprawnych które otrzymały jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej w formie spółdzielni socjalnych
W stosunku do osób niepełnosprawnych które otrzymały jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej w formie spółdzielni socjalnej, oraz spółdzielni socjalnych i przedsiębiorstw społecznych, poszkodowanych w wyniku powodzi, których siedziba lub prowadzona działalność znajduje się na terenie gminy poszkodowanej, zawiesza się na okres 6 miesięcy stosowanie regulacji zobowiązujących ww. podmioty do prowadzenia działalności gospodarczej, członkostwa w spółdzielni przez wyznaczony okres lub utrzymania określonego w ustawie limitu zatrudnienia.
Kasy fiskalne zniszczone w czasie powodzi
Przedsiębiorcy, których kasy fiskalne zostały zniszczone w czasie powodzi i którzy zakupili kasę rejestrującą, w miejsce kasy utraconej lub uszkodzonej, mogą skorzystać z odliczenia VAT lub ubiegać się o zwrot wydatków poniesionych na ich zakup.
Polecenia wojewody w zakresie gospodarowania odpadami
W okresie występowania skutków powodzi wojewoda może wydać w drodze decyzji administracyjnej polecenie, dotyczące gospodarowania odpadami powstałymi w wyniku powodzi, jeżeli zbieranie, transport lub przetwarzanie tych odpadów, zgodnie z przepisami o ochronie środowiska, w tym o odpadach, są niemożliwe z przyczyn technicznych lub organizacyjnych. Polecenie może zostać wydane m.in. osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej oraz przedsiębiorcom, działającym na terenie gmin poszkodowanych w wyniku powodzi lub innych gmin, na terenie których mają być zagospodarowane odpady powstałe w wyniku powodzi.
Pozostałe wsparcie dla przedsiębiorców wynikające ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi jest nadal obowiązujące.
